Özbekistan’da Sanayileşme ve Yüksek Teknolojiye OSTİM İmzası
Türkiye’nin Organize Sanayi Bölgeleri tecrübesi sanayi ve teknolojiyle kalkınmayı hedefleyen ülkelere rehber oluyor. Türkiye’nin tecrübesi Özbekistan’ın OSTİM modeliyle sanayileşmesine öncülük ediyor.
OSTİM’in Özbekistan’da başarıyla hayata geçirdiği Ohangaron Tech Industrial danışmanlık sözleşmesi ve Özbek-Türk Organize Sanayi Bölgesi planlama, kurulum ve yönetimi süreçleri ülkedeki tüm bakanlıkların ve ilgili kamu kurumlarının dikkatini çekti. Söz konusu çalışmadan duyulan memnuniyet yeni talepleri beraberinde getirirken Özbekistan devletinin, sanayi bölgesi kurma ve işletme anlayışı değişti. OSTİM ekosistemi modeli Özbekistan’da OSB kurulumunda örnek uygulama haline geldi.
28 Kasım 2024 tarihinde Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te Özbekistan Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle Türkiye OSTİM İş Forumunu düzenleyen OSTİM, Özbekistan’daki bilinirliğini güçlendirdi.
İş forumuna katılan Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti temsilcileri ve Özbekistan Teknik Metaller Kurumu (TMK) yöneticileri sanayileşme çalışmalarında OSTİM modelini gündeme aldı. Yapılan görüşmeler neticesinde 4 Eylül 2025 tarihinde Karakalpakistan Özek Cumhuriyeti ile 6 Eylül 2025 tarihinde de TMK ile sözleşme imzalandı.
OSTİM Proje ve Teknoloji Gelişim Eğitim Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. adına sözleşmeleri OSTİM OSB Bölge Müdürü ve Özbekistan Projesi Koordinatörü Y. Mimar Adem Arıcı imzaladı. Karakalpakistan’da sözleşmeyi Karakalpakistan Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi Girişimciliği Teşvik Müdürü Xasanov Ulug’bek Kurbanbayevich imzaladı. TMK tarafında da sözleşmeyi TMK Yönetim Kurulu Başkanı Farhod Abdullayev imzaladı.
Karakalpakistan’ın sanayileşmesi planlanacak
Özbekistan Kalkınma ve Yatırım Fonu’nun Karakalpakistan’a sanayi bölgeleri kurmak ve geliştirmek üzere ayırdığı bütçe kapsamında Organize Sanayi Bölgesi kurulumu ve sanayileşme çalışmaları başlatıldı.
Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti yetkilileri Nukus şehrinde OSB kurulmak üzere 160 hektarlık alan belirledi.
Özbekistan Sanayi, Ticaret ve Yatırım Bakanlığı’nın ülkedeki OSB’lerin planlamasında OSTİM modelinin örnek alınacağı yönündeki beyanından hareketle OSTİM’le iş birliğinde karar kılındı.
Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti Başbakanı Ermanov Farkhod Urazboevich ile bir araya gelen Y. Mimar Adem Arıcı, OSTİM modeli hakkında bilgiler vererek OSB planları ile ilgili örnekleri paylaşmasının ardından Karakalpakistan Yönetimi, OSB kurulumu ve sanayileşme sürecinde OSTİM’le sözleşme imzaladı.
Karakalpakistan’da imzalanan sözleşme kapsamında OSTİM modeliyle Karakalpakistan’ın sanayi yapılaşması, gelecek planlaması ve sanayileşmesi için fizibilite çalışması yapılacak.
Kurulacak OSB’ye ait master plan çalışması ile birlikte bölgenin altyapı uygulama projeleri, yağmur suyu, kanalizasyon, içme suyu, elektrik, doğal gaz, zayıf akım ve yol projeleri yapılacak.
Sözleşme kapsamında hayata geçirilecek bir diğer önemli başlıkta bölge yönetiminin modellenmesi olacak. Bölgeye özgü mevzuat çalışması ile gelecekte de atılması gereken adımlar hazırlanacak. Aynı zamanda bölgeye yatırımcı çekmek için de çeşitli çalışmalar uluslararası toplantılar ve iş forumları organize edilecek.
Arıcı, yapılacak çalışmalarla bölgenin yatırım cazibesinin artırılacağını kaydetti. Arıcı, Nukus’un yatırımcılara sunduğu fırsatlarla ilgili şunları paylaştı: “Enerji fiyatları çok uygun, bölge uluslararası karayolu üzerinde Türkmenistan’dan geçen Türkiye’ye kadar gelen bir karayolu var. Bölgede çok ciddi anlamda özellikle, otomotiv ve yenilenebilir enerji sektöründe potansiyeller var. Bölgede henüz bir sanayi yapılaşması yok. Cazip bir bölge oluşturacağız. Yerli ve yabancı yatırımcıların buraya bekliyoruz.”
Nadir elementten yüksek teknolojiye
Özbekistan Teknik Metaller Kurumu (TMK), nadir toprak elementlerini zenginleştirip katma değeri yüksek hammaddeler olarak ülke ekonomisine kazandırmayı hedefliyor.
OSTİM’in Ohangaron Tech Industrial için hazırladığı master plan ve Bakır Sektörü Fizibilite Raporundan hareketle OSTİM’le iletişime geçen TMK da OSTİM’le sözleşme imzaladı.
Sözleşme kapsamında OSTİM tarafından TMK’ya verilecek hizmetler şu şekilde; nadir toprak elementlerinin yüksek teknoloji ürününe dönüştürecek OSB’lerin konseptlerinin belirlenmesi ve master planlarının yapılması. TMK’nın sahip olduğu Çirçik, Ohangaron, Semerkant ve Cizzak’taki bölgelerle ilgili fizibilite raporlarının hazırlanması ve nadir toprak elementlerinin bugünü, yarını ve geleceği ile ilgili geniş kapsamlı raporun hazırlanması.
Üniversite – sanayi iş birliğiyle yürütülecek çalışmalar kapsamında fizibilite raporu, maden ve nadir toprak elementleri konusunda çalışan Fırat Üniversitesi ve İskenderun Teknik Üniversitesi ile iş birliğiyle hazırlanacak.
Nadir toprak elementlerinin yüksek teknoloji üretimi için önemine dikkat çeken Adem Arıcı, “Nadir toprak elementlerine Türkiye’de elektronikten savunma ve havacılığa, yüksek teknoloji üreten pek çok kurum ve kuruluş tarafından ihtiyaç duyuluyor. TMK’yı Türkiye’de OSTİM’in yüksek teknoloji üretim networküyle de buluşturacağız.” dedi.
