Merdiven İtiliyor Ama Biz Ne Yapıyoruz?
Üniversite yıllarımda ‘Türkiye Ekonomisi’ isimli bir dersimiz vardı. Dersimizi, yazılarını zevkle takip ettiğim Prof. Dr. Güngör Uras’tan dinlerdik. Hocamızın üstüne basa basa söylediği şu ifade hala kulaklarımdadır: “Üretim, üretim, üretim”
Bugünün Türkiye’si de refah seviyesini yükseltmek için ‘üretim’i artırabilmenin yollarını arıyor. Ancak bu üretim nasıl ve ne şekilde olacak? Asıl sorulması gereken soru bu…
OSTİM olarak kurumsal etkinliklerimizde bu sorunun cevabını sürekli sorgularız… Ve her zaman da şu sonuca ulaşırız: Kendi tasarımımız ve markamızla üretim…
Ekonomik kalkınma ve küreselleşme konuları üzerine çalışmaları olan Güney Koreli iktisatçı Ha-Joon Chang’ın; orijinal adı ‘Bad Samaritans’ olan, Doç. Dr. Emin Akçaoğlu tarafından ‘Sanayileşmenin Gizli Tarihi’ adıyla dilimize çevrilen çalışmasından bu köşede zaman zaman bahsederim.
Kitapta, Güney Kore’nin ekonomik mucizeye başlangıç serüvenini incelerken Türkiye ile olan benzerliklere odaklanmıştım. Yazarın tabiriyle dünyanın en ‘icatçı’ uluslarından biri olan Güney Kore’nin markaları, bugünün teknoloji yarışında dünyayı adeta kasıp kavuruyor.
Nereye giderseniz gidin, muhakkak bir üründe “Made in Korea” ibaresini görebiliyorsunuz. Bir bakıma denilebilir ki, “Güney Kore ürünlerinin ayak basmadığı yer yok.”
Bu yorumları geride bırakalım ve başa dönelim. Yazar, kitabın ‘Tarihten doğru dersleri almak’ başlığında altında şöyle diyor: “Fakat tarih bize, neredeyse tüm başarılı ülkelerin kalkınmalarının başlangıç aşamalarında, ekonomilerini geliştirmek için korumacılığın, sübvansiyonların ve düzenlemelerin bir karışımını kullandıklarını söylüyor.”
Chang, devamında ise herkesi tekrar düşünmeye sevk edecek şu tespiti ortaya koyuyor: “Zengin ülkelerin fakir ülkeleri serbest piyasa ve serbest ticaret politikalarına zorlayarak, kendilerinin yukarı tırmanmalarını sağlayan ‘MERDİVENİ İTMİŞLERDİR’.
Sanayileşmiş ülkeler geçmişte başarıyla kullandıkları ulusalcı politikaları kullanarak yükselen daha fazla rakip istemiyorlar. Zengin ülkeler kulübünün en yeni üyesi olan kendi ülkem Kore dahi bu yaklaşımın istisnası değildir.
Bir zamanlar dünyanın en korumacı ülkelerinden biri olmasına rağmen Kore, şimdi DTÖ içinde, bütünüyle serbest ticareti olmasa bile sınai tarifelerin yüksek oranda düşürülmesi gerektiğini savunuyor.”
OSTİM tarafından geniş bir kitleye ulaştırılan, 2006 yılında yazılan kitabın yazarına, aradan geçen süre içerisinde neler değiştiğini veya değişmediğini sorduk. Chang, gazetemize verdiği röportajda gelişmekte olan ülkelerin, DTÖ içinde olduğundan daha bile güçlü bir ‘merdiven-itişine’ maruz kaldığını hatırlattı.
Ha-Joon Chang diyor ki, “Bunun yöntemi, Sanayileşmenin Gizli Tarihi’ni yazdığımdan bu yana geçen on yıl içinde bir şekilde değişmiş olsa da maalesef Kötü Samiriyeliler hala ‘merdiveni itiyorlar’.”
O zaman şunu sorgulamalıyız: Merdivene ulaşmak için biz ne yapıyoruz? Ne kadar teknoloji üretiyor ve markalar çıkarıyoruz?
***
Geçtiğimiz sayıda Türkiye’nin sıcak gündemine ilişkin kapaktan verdiğimiz dosyamız yankı buldu. Haberde görüşlerini aldığımız isimler, ekonomideki hassasiyete dikkat çekiyor, huzur, güven ve istikrar için çağrıda bulunuyorlardı.
Örneğin dövizdeki hareketlenme, Türkiye’nin ihracatındaki son veriler, reel sektör cephesinde bu çağrının taşıdığı hassasiyete ilişkin ipuçlarını gözler önüne seriyor.
O nedenle, gelişim hamleleri ve reformlar devam etmeli, ekonomi gemisi dalgalı değil, hızla yol alabileceği güvenli sulara dümen kırmalıdır.
Alınan karar gereği 1 Kasım’da tekrar sandık başına gideceğiz. Sonuç ne olursa olsun; herkesin beklentisi Türkiye için “uzlaşı” yönünde.
“Tembel insan yoktur. Sadece kendisine esin kaynağı oluşturacak kadar
güçlü amaçları olmayan insanlar vardır.”
Anthony Robbins
