Yeni Dönemin En Belirgin Başlığı ‘Yerlileşme’
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Başkanı Prof. Dr. Cevahir Uzkurt, teknolojik ve ithalata alternatif ürünlerin üretimine ağırlık verdiklerini söyledi. Etki Analizi uygulamasıyla projeye dayalı desteklerin etki analizinin yapılabilmesi için çalışmalar başlattıklarını belirten Başkan Uzkurt, yerli imalat sanayinin gelişmesini desteklemek amacıyla Stratejik Ürün Destek Programı hazırlandığını anlattı. Cevahir Uzkurt, KOSGEB’in temel öncelikleri, KOBİ’lerin ülke ekonomisindeki yeri ve kurumsal destekler hakkında OSTİM Gazetesi’ne açıklamalarda bulundu.
Ülkemizde faaliyet gösteren yaklaşık 3,5 milyon KOBİ, tüm işletmelerin %99'unu oluşturmakta, istihdam yaratılması, yatırım sağlanması, girişimciliğin geliştirilmesi ve genel makro ekonomik göstergelere önemli katkılar sağlamaktadır. KOBİ’ler; endüstrileşmenin, sağlıklı bir sosyal yapının, gelir dağılımındaki dengenin ve ticaretteki dinamizmin vazgeçilmez unsuru durumundadırlar.
KOBİ’lerin; ekonominin, istihdamın, sanayinin adeta iskeleti olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu işletmelerin durumundaki en küçük değişiklikler bile makroekonomik göstergelere anında yansımaktadır. Bu yüzden de pek çok ülke ile birlikte Türkiye’de de böylesine hayati işlevleri olan KOBİ’lerin gelişmesine yönelik çeşitli program, plan ve destekler uygulanmaktadır.
Özellikle yeni dönemde, teknolojik ürünlerin üretimi, yurt dışından ithal edilen ürünlerin yurt içinde üretilmesi, işletmelerin yurtiçinde ve yurtdışında tanıtılması, yurtdışı pazarlarına açılması, Türkiye’de geliştirilen teknolojik ürünlerin yurt dışı pazarlarında tanıtılması gibi hususları içeren yeni destek programları da hayata geçirilmiştir.
Yeni dönemde, KOBİ ve girişimcilerden gelen geri bildirimler değerlendirilerek destek programlarının daha etkin ve verimli kullanılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilecektir. Projeye dayalı desteklerin etki analizinin yapılabilmesi için çalışmalar başlatılmış olup, çalışmalar tamamlandıktan sonra proje desteği alan KOBİ’ye, projenin nasıl bir katkı sağlandığı şeklinde etki analizlerinin sonuçları görülebilecektir.
Cari açık için stratejik önlem
Bilindiği üzere ülkemizin ekonomik performansına katkı sağlayacak önemli konulardan biri de cari açığı azaltmaktır. Cari işlemler dengesi incelendiğinde karşımıza ara malı ithalatı sorunu çıkmaktadır. Bu soruna çözüm bulacak yeni bir destek programı üzerine çalışarak Stratejik Ürün Destek Programı yürürlüğe alınmıştır.
Cari açığı azaltmak, Türkiye’nin ekonomik performansına katkı sağlayacak önemli hedeflerden biridir. Kullanılan girdilerin yurt içindeki üretici firmalardan tedarik edilerek karşılanması, yaratılan katma değerin ülke içinde kalmasını sağlayacağı gibi, işletmelerimizin rekabet güçlerinin artırılmasına da katkıda bulunacak. Girdilerin yurt dışından tedarik edilerek üretim yapılması durumunda ise elde edilecek katma değer yurt dışına çıkacak. Bu durum, dış ticaret ve dolayısıyla cari işlemler dengesine olumsuz yansıyacağı gibi, gerek tüketim malı gerekse de ara malı üreten firmaların rekabet gücünü zayıflatacaktır.
Bu bağlamda ülkemizin 2023 vizyonunda yer alan; dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmak hedefine ulaşmak için ara malı ithalatı sorununun çözülmesi önemli bir yer tutuyor. Bu çerçevede cari açık problemini azaltmaya katkıda bulunacak yatırımların desteklenmesi yoluyla; ithalat miktarı yüksek stratejik ara malların yerli üretiminin teşvik edilmesi, ülke ekonomisine katma değer sağlanması, imalat sanayinde yerli girdi oranının artırılması ve yerli imalat sanayinin gelişmesini desteklemek amacıyla Stratejik Ürün Destek Programı hazırlandı.
Destek programıyla birlikte ithalatı yüksek olan stratejik ürünlerin yerlileştirilmesi ve millileştirilmesi mümkün olacak. Üretimde daha yüksek oranda yerli girdi kullanımı sağlanacak. KOBİ’lerin teknolojik üretim yeteneklerinin geliştirilmesi ve teknolojinin tabana yayılması kolaylaşacak. KOBİ ile büyük işletmelerin birlikte hareket edebilme yetenekleri geliştirilecek. İthal bağımlılığı yüksek olan ara malların yerli üretiminin desteklenmesi ile ithalatın ve cari açığın azaltılması hedefleniyor.
Öte yandan yurt içi üretimde yerli ara malı kullanımı sağlanarak yerli imalat sanayinin altyapısının geliştirilmiş olacak. KOBİ’lerde nitelikli insan kaynağının oluşturulması ve istihdamın artırılması sağlanacak.
Cari açığın azaltılmasına katkıda bulunacak yatırımlar desteklenecek. Cari açığı azaltmaya katkıda bulunacak ürünler KOSGEB başkanlığı tarafından belirlenerek, bu ürünlerin üretilmesi ve ticarileşmesini sağlayabilecek işletmeler bu destekten faydalanabilecek.
Teknoloji üreten KOBİ’lere
KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı (KOBİ TEKNOYATIRIM) ile öncelikli teknoloji alanlarında yer alan Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri sonucu ortaya çıkan yeni ürün/ürünleri ticarileştirmek, ülke ekonomisine katma değer oluşturmak, uluslararası pazarlarda yer alarak teknolojik ürün ihracatını artırmak için işletmelerin yapacakları teknolojik ürün yatırımlarının desteklenmesi amaçlanıyor.
Bu kapsamda, ekonomimizin bel kemiği olan KOBİ’ler için yürürlüğe alınan program ile ülkemizin, kendi teknolojisini üreten, inovasyon ve Ar-Ge’nin önemini kavramış, rekabet gücü ve refah seviyesi yüksek bir ülke haline gelmesi, ileri teknolojiye ve yenilikçiliğe yönelik, katma değer ve ihracat şansı yüksek olan ürünlerin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
İlk kez bu programla hayata geçirilecek yeniliklerden biri; öncelikli teknolojik ürünleri üretmek isteyen imalat sektörünün yüzde 100’e varan oranlarda desteklenmesidir. KOBİ TEKNOYATIRIM ile işletmelere 5 milyon TL’ye kadar hibe ve geri ödemeli destek sağlanacak. Mikro işletmelere yüzde 70 geri ödemesiz, yüzde 30 geri ödemeli, küçük ve orta büyüklükte işletmelere ise yüzde 60 oranında geri ödemesiz, yüzde 40 geri ödemeli destek verilerek destek oranları yüzde yüze tamamlanıyor. Yatırım projesine konu ürün yüksek teknolojik alanda ise destek oranları yüzde 5 oranında artırılacak. Buna ek olarak yatırım projesi kapsamında satın alınacak makine ve teçhizat öncelikli olarak desteklenerek hibe destek oranları yüzde 15 oranında artırılacaktır.
Bir diğer yenilik ise, KOBİ’lerin finansman sorununu çözmek amacıyla KOSGEB Kanunu’na eklenen erken ödeme uygulaması bu program ile hayata geçirilecek olup, işletmeler desteklemeye esası tutarın %25’ine kadar erken ödeme alabilecek.
2.049 KOBİ’ye 524 milyon TL destek
Teknolojik ve ithalata alternatif ürünlerin üretimine daha ağırlık verdik. Üretim ve ihracatta teknoloji seviyesi yüksek, katma değerli ürünlerin üretilmesi ve KOBİ'lerin payının artırılması hedefiyle geçen yıl KOBİGEL-KOBİ Gelişim Destek Programı’nı geliştirdik. Bu kapsamda 8 alt kategoride proje çağrısına çıktık. Proje çağrıları çerçevesinde 8 bin 355 başvuru alındı ve bu projelerden 7.589’u ön incelemeyi geçerek kurullarda değerlendirmeye alındı. Değerlendirmeler neticesinde 2.049 KOBİ’nin 524 milyon TL bütçe ile desteklenmesine karar verildi.
